फिडे रेटिंग म्हणजे नेमकं काय?

बुद्धिबळ खेळाची तोंड ओळख झाली आणि पहिली स्पर्धा खेळली की खेळाडू व पालकांच्या मनात घर करून बसतो तो प्रश्न म्हणजे "फिडे रेटिंग म्हणजे नेमकं काय?" ते कसं मिळवायचं ? आणि ते मिळाल्यावर त्याचे फायदे तोटे काय ? अश्या एक ना अनेक प्रश्नांची उत्तरे आपण या लेखाच्या माध्यमातून जाणून घ्यायचा प्रयत्न करूया.

फिडे रेटिंग ही संकल्पना जाणून घेण्यापूर्वी मुळात फिडे म्हणजे काय आणि रेटिंग सिस्टीमचा इतिहासाची थोडक्यात माहिती करून घेणं गरजेचं आहे. "फिडे" (FIDE - Fédération Internationale des Échecs) ही संस्था म्हणजे आंतरराष्ट्रीय बुद्धिबळ महासंघ आहे. हा संस्था संपूर्ण जगभरातील बुद्धिबळ खेळाचे नियमन करते आणि खेळाडूंची पात्रता, स्पर्धा, तसेच त्यांची रेटिंग प्रणाली ठरवते.

तिसरा महाराष्ट्र बुद्धिबळ महोत्सव २०२५: बुद्धिबळ प्रेमींसाठी एक भव्य सोहळा

तिसरा महाराष्ट्र बुद्धिबळ महोत्सव २०२५ हा भारतीय बुद्धिबळ दिनदर्शिकेतील एक भव्य सोहळा ठरणार आहे, जिथे सर्व स्तरातील खेळाडू अत्यंत चुरशीच्या वातावरणात सहभागी होण्यासाठी एकत्र येतील. महाराष्ट्र बुद्धिबळ संघटना (MCA) आणि अखिल भारतीय बुद्धिबळ महासंघ (AICF) यांच्या संयुक्त विद्यमाने आयोजित हा प्रतिष्ठित महोत्सव अमनोरा मॉल, पुणे येथे भरणार आहे, जे अशा मोठ्या स्पर्धांसाठी अद्ययावत सोयींनी युक्त असे स्थळ आहे.

मार्च २०२५ FIDE रेटिंग लिस्ट : विश्लेषण

१८ वा विश्वविजेता डी. गुकेश मार्च २०२५ च्या FIDE रेटिंग यादीत जागतिक क्रमवारीत तिसऱ्या स्थानावर पोहोचला आहे. ही त्याची कारकिर्दीतील सर्वोच्च रँकिंग आहे. आर. प्रज्ञानंदाने ८७ व्या टाटा स्टील मास्टर्स २०२५ मधील आपल्या शानदार कामगिरीमुळे तो १४ वरून सहाव्या स्थानी झेप घेतली. अरविंद चिदंबरम आणि लिओन ल्यूक मेंडोन्का यांनी बुंडेस्लिगा आणि वाएक आन झी येथे प्रत्येकी १.५ एलो रेटिंग गुण मिळवले. पेंटाला हरिकृष्ण यांनी विम्बल्डन ऑफ चेस या स्पर्धेमध्ये ८.६ एलो रेटिंग गुण मिळवून २७००+ क्लबमध्ये मुसंडी मारली. सध्या ७ भारतीय टॉप ३० मध्ये आहेत जो आजवरचा उच्चांकी आकडा आहे. कोनेरू हम्पीने FIDE मोनाको ग्रैंड प्रिक्स येथे आपले रेटिंग ४.६ गुणांनी वाढवले. वैशाली आर हिने टाटा स्टील चॅलेंजर्समध्ये ८.१ गुण मिळवून भारतिय क्रमवारीत आपले दुसरे स्थान परत मिळवले. फोटो: लेनार्ट ओट्स/टाटा स्टील बुद्धिबळ स्पर्धा 

जी. एच. रायसोनी मेमोरियल छत्रपती संभाजी नगर स्पर्धा दिमाखात संपन्न

जी. एच. रायसोनी मेमोरियल छत्रपती संभाजी नगर आंतरराष्ट्रीय फिडे रेटिंग बुद्धिबळ स्पर्धा जी. एच. रायसोनी स्पोर्ट्स अँड कल्चरल फाउंडेशन आणि कल्पना प्रकाश वेल्फेअर फाउंडेशन यांच्या संयुक्त विद्यमाने, औरंगाबाद जिल्हा बुद्धिबळ संघटनेच्या सहकार्याने आयोजित करण्यात आली होती. ही स्पर्धा महाराष्ट्र बुद्धिबळ संघटना, अखिल भारतीय बुद्धिबळ महासंघ (AICF) आणि फिडे यांनी मान्यता दिलेली असून या स्पर्धेतील बक्षीस रक्कम रायसोनी फाउंडेशनतर्फे प्रायोजित करण्यात आली होती. आंतरराष्ट्रीय मास्टर रवी तेजा व कुशाग्र मोहन यांच्यासह वेदांत पानेसर, आकाश दळवी, सुयोग वाघ, गौरांग बागवे, प्रीयान्षु पाटील हे फिडे मास्टर, वैभव राऊत, वेदांत पिंपळखरे हे कॅन्डीडेट मास्टर आणि वूमन फिडे मास्टर ऋतुजा बक्षी, वूमन कॅन्डीडेट मास्टर तनिशा बोरामणीकर व संस्कृती वानखेडे असे नावाजलेले खेळाडू स्पर्धेत आपल्या कौशल्याचा कस लावून विजेतेपदा साठी चढाओढ करताना आपल्याला दिसले. या स्पर्धेत एकूण ३२४ खेळाडूंनी सहभाग नोंदवला. फोटो - विवेक सोहनी

२१ व्या सुरज अंडर १६ स्पर्धेत ​जांभळीचा अभय भोसले विजेता

नूतन बुध्दिबळ मंडळ, सांगली व सूरज स्पोर्टस अकॅडेमी, कुपवाड यांच्या संयुक्त विद्यमाने आयोजित आणि कच्छी जैन भवन, राममंदिर , सांगली याठिकाणी झालेल्या सूरज रॅपिड् १६ वर्षाखालील बुध्दिबळ स्पर्धेत विक्रमी ५४५  खेळाडूचा  सहभाग नोंदवला गेला. सांगलीच्या ईश्वरी जगदाळे व जांभळीचा अभय भोसले यांच्यातील डावात दोघांनी कोणताही धोका न पत्करता डाव बरोबरीत सोडविला बुकोल्झ गुणाच्या आधारे अभयने ७.५ गुणासह रू. १५०५०/- च्या रोख पारितोषिकासह सूरज चषक पटकाविला तर ईश्वरीने ७.५ गुणासह रू. १२५००/- च्या रोख पारितोषिकासह उपविजेतेपद पटकाविले. फोटो सौजन्य : नूतन बुद्धिबळ मंडळ